Hamza Yusuf’un istifasından sonra İskoçya’nın iktidar partisi olan İskoç Ulusal Partisi (Scottish National Party/SNP) liderlik seçiminde tek aday olan John Swinney ülkenin yeni Başbakanı oldu.
John Swinney kimdir?
Partinin en kıdemli siyasetçilerinden olan ve merkezden gelen John Swinney ilk kez partinin başına geçmiyor. Swinney, 2000-04 yılları arasında partinin lideri iken alınan başarısız seçim sonuçlarından sonra görevinden ayrıldı. 2007’de partisinin iktidara gelmesiyle kariyeri tekrar yükselmeye başladı ve kurulan hükümette Maliye Bakanı oldu. 2014 yılında Başbakan Yardımcısı Nicola Sturgeon’ın Başbakan olmasıyla Sturgeon’ın eski koltuğuna geçti.
Sturgeon’ın geçen yılki istifasıyla o da ailesi, partisi ve ülkesi için daha iyi olacağını söyleyerek görevinden ayrıldı ve Başbakanlığa aday olmadı ancak İskoç Parlamentosunda milletvekili olarak kaldı. Hamza Yusuf’un 1 yıllık başbakanlığı süresince kamuoyuna pek gözükmeyen Swinney, Yusuf’un istifasıyla ortaya çıkan kargaşayı sona erdirmek için partililer arasında ideal isim olarak görüldü.
Peki Ne Olmuştu?
2021 İskoçya Parlamentosu seçimlerinden kısa bir süre sonra SNP ve İskoçya Yeşilleri koalisyon hükümeti kurdu. Her ne kadar Yeşiller koalisyonun başarılı olduğunu iddia etse de SNP üyesi bazı siyasetçiler Yeşillerin altyapı, enerji ve geri dönüşüm konularındaki pozisyonlarını eleştiriyordu.
Son zamanlarda ise SNP’nin sorumluluğundaki konularda Yeşillerin karşı çıktığı gelişmeler yaşandı. Yerel yönetim vergilerinin artış oranlarının dondurulması ve 18 yaş altına hormon terapisi için reçetelerin verilmemesi Yeşillerin tepkisini topladı.
2 hafta önce hükümetin küresel ısınmayı durdurmaya yönelik hedeflere ulaşamamasının açıklanması üzerine SNP iklim hedeflerinden vazgeçtiğini açıkladı. Bunun üzerine Yeşiller koalisyondan ayrılıp ayrılmama kararını vermek için parti üyeleri arasında oylama yapma kararı aldı. SNP lideri Hamza Yusuf ise oylamadan önce harekete geçerek koalisyon anlaşmasını iptal etti.
Anlaşmanın bitmesiyle SNP parlamentoda çoğunluğu olmadığı için azınlık hükümeti kurmak durumunda kaldı. Hamza Yusuf azınlık hükümetinin esneklik sağlayacağını iddia ederken muhalefet partileri SNP’nin anketlerde düşen oy oranlarını fırsat olarak görüp güvensizlik oyu teklifi verdiler. Yusuf kendi partisi dışında hiçbir partiyi yanına çekemediği için oylamayı kaybetmeyi beklemeden istifasını verdi.
Yeni Başbakanı Ne Bekliyor?
Swinney’yi çalkantılı bir süreç bekliyor. İşçi Partisinin Birleşik Krallık genelindeki açık birinciliği İskoçya’da olmasa da anketlerde iki parti başa baş pozisyondalar. Bu yılki genel seçimlerde alınacak sonuçlar partisinin bağımsızlık hedefinin geleceği konusunda belirleyici olacak. Öte yandan parti içindeki skandallar ve İskoçya Parlamentosundaki gelişmeler yüzleşmesi gereken olası problemler olarak gözüküyor.
